ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΜΕ ΕΝΑ ΦΙΛΟ ΚΑΝΑΛΙ6 : ΓΥΝΑΙΚΑ

                                                         ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Λέγαμε στη χθεσινή εκπομπή μας πως οι πληροφορίες μας, γενικά οι γνώσεις μας για τη θέση της γυναίκας και γενικά για τη σχέση των δύο φύλων και τις διαφορές μεταξύ τους, προέρχονται από τα σωζόμενα γραπτά κείμενα της εποχής. Και βέβαια τα σωζόμενα γραπτά κείμενα είναι πολύ λιγότερα από ότι πράγματι παρήγαγε το ανθρώπινο πνεύμα και προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από δυο-τρεις βασικά περιοχές του Ελληνικού κόσμου. Επομένως δεν πρέπει να γενικεύουμε τα ευρήματά μας.

Αλλά είπαμε ακόμα πως και τα ίδια τα κείμενα δεν ερμηνεύτηκαν πολλές φορές ορθά. Ιδιαίτερα τα κείμενα του Ευριπίδη, για να έρθουμε στους τραγικούς και την τραγωδία. Από τα κείμενα, του Ευριπίδη, άντλησαν οι παλαιότεροι πολλές γνώσεις για τη σχέση των δύο φύλων και τη θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα. Πέρασαν πολλοί αιώνες για να δούμε την ειρωνεία που έχουν τα κείμενα, οι λέξεις και οι φράσεις αυτού του ιδιοφυούς δραματικού συγγραφέα. Και είναι χαρακτηριστικό, όπως θα δούμε και στη συνέχεια, πως ο Ευριπίδης, που με κριτήρια άλλων εποχών και με διαφορετική, υποκειμενική ερμηνευτική προσέγγιση, πέρασε στην ιστορία ως ο μεγαλύτερος μισογύνης συγγραφέας της αρχαιότητας, με νεώτερα, φεμινιστικά κριτήρια, πολλοί τον θεωρούν ένα μεγάλο φεμινιστή συγγραφέα σε μια τόσο μακρινή εποχή.
Τα κείμενα που μας σώζονται είναι ποιητικά, φιλοσοφικά, ρητορικά, ιστορικά. Αλλά τα περισσότερα είναι του 5ου αιώνα. Για τους περασμένους αιώνες, τους λεγόμενους αρχαϊκούς, έχουμε σχεδόν αποκλειστικά ποιητικά κείμενα και βασικά τον Όμηρο και τα δυο του έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια.

Θα πάμε λοιπόν λίγο στον Όμηρο. Άλλωστε οι τραγικοί συγγραφείς, έχουν τα Ομηρικά έπη πηγή και έμπνευσή τους, και δεν παύουν να τονίζουν το χρέος τους σ΄ αυτόν. Ο Αισχύλος θα πει πως τα έργα του ήταν ψίχουλα από τα πλούσια τραπέζια του Ομήρου.
Πρέπει να τονίσουμε πως στον Όμηρο, αλλά και στους τραγικούς, περιγράφεται η αριστοκρατική κοινωνία. Γιατί η αρχαία κοινωνία ήταν διταξική. Είχε δύο τάξεις: από τη μια ήταν οι ολίγοι, οι αριστοκράτες, οι οποίοι κατείχαν και τις μεγάλες κτηματικές περιουσίες κι είχανε, όπως πίστευαν, υψηλή καταγωγή, από ήρωες ή ημίθεους, όπως οι φεουδάρχες και οι ευγενείς του μεσαίωνα Αυτοί αποτελούσανε ένα μικρό μέρος του πληθυσμού, γι αυτό ονομάζονταν οι ολίγοι. Κι από την άλλη ήταν ο απλός λαός, η πλειονότητα, οι πολλοί, που λέγονταν και δήμος, από τον οποίο έχουμε και τη λέξη δημοκρατία. Οι γυναίκες, λοιπόν, των κειμένων τα οποία σώθηκαν ανήκουν σ’ αυτή την Αριστοκρατική κοινωνία, τους ολίγους.

Σταχυολογήματα από την εκπομπή του Κωστή Κολώτα "Κουβέντα με ένα φίλο" στον ραδιοφωνικό σταθμό Κανάλι 6 της Λεμεσού. Ενότητα ΓΥΝΑΙΚΑ