ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΜΕ ΕΝΑ ΦΙΛΟ ΣΤΟ ΚΑΝΑΛΙ6-ΓΥΝΑΙΚΑ

                                                                   ΕΚΠΟΜΠΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Σε αυτά τα σύντομα, καθημερινά σημειώματά μας για τη γυναίκα, θα αρχίσουμε με τη θέση και τους ρόλους της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα. Αυτό το θέμα ήταν προσφιλές και αποκλειστικό, σχεδόν, πεδίο των φιλολογικών μελετών για πολλούς αιώνες. Με το πέρασμα των χρόνων και με την ανάπτυξη άλλων νεώτερων επιστημών, ενδιαφέρθηκαν γι΄ αυτό και το μελέτησαν και επιστήμονες από αυτές τις νέες επιστήμες, όπως κοινωνιολόγοι, εθνολόγοι, ψυχολόγοι, ψυχίατροι, ιδιαίτερα της ψυχαναλυτικής σχολής, ακόμα και πολιτικοί επιστήμονες. Αλλά και μεγάλοι φιλόλογοι των νεώτερων χρόνων, προσέρχονται στο θέμα με κοινωνιολογική ή πολιτική κατάρτιση. Έτσι έχουμε, ιδιαίτερα από το δεύτερο ήμισυ του περασμένου αιώνα, μια νέα αντιμετώπιση του θέματος, η οποία εν πολλοίς ανέτρεψε παλαιότερες μελέτες, που ήταν κυρίως φιλολογικές.
Γνωρίζω καλά πως το θέμα δεν εξαντλείται, στα πλαίσια συντόμων ραδιοφωνικών εκπομπών, ούτε και προσφέρεται το πρόγραμμα αυτό για ένα καθαρώς επιστημονικό χειρισμό.
Θα επιχειρήσω λοιπόν σύντομα κι απλά, μια γενική θεώρηση του θέματος της γυναίκας και κυρίως των γυναικείων μορφών στην αρχαία Ελληνική Γραμματεία.
Όμως είναι ανάγκη πρώτα να πούμε λίγα πράγματα γενικά για τη δομή της αρχαίας κοινωνία και τη σχέση των δύο φύλων σ΄ αυτήν.
Οι αρχαία κοινωνία, λοιπόν, η αρχαία πόλις-κράτος, όπως ονομάζεται, ήταν σαφώς διαχωρισμένη σε δύο τομείς, οι σε δύο σύνολα δραστηριοτήτων κι επομένως και ρόλων: Από τη μια ήταν Οίκος το σπίτι, η οικογένεια, η ιδιωτική ζωή, τα εντός, τα εν οίκω, που λέμε• κι από την άλλη ήταν η πόλις, ο δήμος, η πολιτεία, η δημόσια ζωή, τα εκτός, τα εν δήμω. Οι όροι αυτοί είναι γνωστοί από τη φράση που τη λέμε και σήμερα, τα εν οίκω μην εν δήμω.
Ως γενική αρχή, η πόλις, ο δήμος, τα εκτός ήταν ο χώρος αποκλειστικά για τους άντρες, ήταν το βασίλειο κι η εξουσία των ανδρών, κι όλοι οι ρόλοι εκεί ανήκαν σ’ αυτούς. Εις τα εκτός καθήκοντα του ανδρός, κυρίαρχη θέση βέβαια είχαν η αγορά, ως πολιτικό, κοινωνικό και εμπορικό κέντρο, η πολιτική και ο πόλεμος
Από την άλλη, με διαφοροποιήσεις βέβαια από τόπο σε τόπο, και από εποχή σε εποχή, ο οίκος, τα εντός, ήταν ο χώρος της γυναίκας, και μέχρι ενός βαθμού το βασίλειο και η εξουσία της• κι όλοι οι ρόλοι της περιορίζονταν σ΄ αυτό το χώρο. Κυριότερος βέβαια ρόλος αυτός της τεκνοποιίας και του μεγαλώματος των παιδιών, η φύλαξη των αγαθών, αλλά και οι κατασκευή βασικών για τη διαβίωση προϊόντων όπως η ένδυση. Στις αρχαϊκές κοινωνίες ο οίκος ήταν η βασική παραγωγική μονάδα.

 
 
Σταχυολογήματα από την εκπομπή του Κωστή Κολώτα "Κουβέντα με ένα φίλο" στον ραδιοφωνικό σταθμό Κανάλι 6 της Λεμεσού. Ενότητα ΓΥΝΑΙΚΑ