ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΜΕ ΕΝΑ ΦΙΛΟ ΣΤΟ ΚΑΝΑΛΙ6-ΓΥΝΑΙΚΑ

                                                            ΕΚΠΟΜΠΗ ΠΕΜΠΤΗ


Λέγαμε, λοιπόν, πως η αρχαία κοινωνία ήταν διηρημένη σε δύο τάξεις: τους αριστοκράτες, τους ευγενείς ή ολίγους, και τον απλό λαό, τους πολλούς.
Όπως και οι άνδρες ήρωες, έτσι και οι γυναίκες, που βρίσκουμε στα αρχαία κείμενα των ποιητών, του Ομήρου, των τραγικών συγγραφέων, ανήκουν στην αριστοκρατία: είναι βασίλισσες, βασιλοπούλες, αρχόντισσες. Λείπουν οι γυναίκες του λαού. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμα κι οι δούλες για τις οποίες γίνεται λόγος κι όχι για τις ελεύθερες απλές γυναίκες, προέρχονται από ψηλή γενιά και ξέπεσαν, συνήθως ως αιχμάλωτες πολέμου. Απουσιάζουν λοιπόν οι γυναίκες της συντριπτικής πλειονότητας. Κι ακριβώς εδώ μπαίνει το ερώτημα, αυτά που ίσχυσαν για την αριστοκρατία, ίσχυαν και τους απλούς ανθρώπους. Τι συνέβαινε σε νεώτερες εποχές, δηλαδή 1-2 αιώνες πριν; Τα συμβαίνοντα και οι θεσμοί και οι συνήθειες των αρχόντων, των αριστοκρατών συνέπιπταν με εκείνα του απλού λαού;
Κάποιοι, λοιπόν, από τους θεσμούς, τις συνήθεις της Ομηρικής εποχής, της εποχής της αριστοκρατίας, απομονώθηκαν και τονίστηκαν ιδιαίτερα για να αποδείξουν την ταπεινωτική θέση της γυναίκας τότε.
Τέτοια συνήθεια ήταν η αγορά της συζύγου. Ήταν μεν διαδεδομένος τρόπος, θεσμός, όχι όμως και ο μοναδικός. Αντίθετα έχουμε εξ ίσου πολλές περιπτώσεις που ο άντρας δίνει δώρα, δίνει την προίκα δηλαδή, τα έδνα ή έεδνα για να πάρει γυναίκα. Κι ακόμα, κάποιοι άλλοι ούτε παίρνουν, ούτε δίνουν προίκα. Ο Αχιλλέας, ο πιο θαυμαστός και πρότυπο ήρωα και της αρχαιότητας αλλά και νεώτερων εποχών, θα πάρει την κόρη του Αγαμέμνονα δίχως έδνα.
Στην Οδύσσεια διαβάζουμε πως την Πηνελόπη, αν δεν γυρίσει ο Οδυσσέας, θα την στείλει στον κύρη της ο γιος της ο Τηλέμαχος, από όπου θα μπορούν να την ζητήσουν οι μνηστήρες, δίνοντας εκείνοι έδνα.

Ο Ευριπίδης, αργότερα, θα απομονώσει τη συνήθεια η γυναίκα να δίνει δώρα, και με την σκληρή του γλώσσα, θα βάλει τη Μήδεια να πει*, όπως θα ακούσουμε στον σχετικό μονόλογο αργότερα, πως οι γυναίκες πληρώνουν για να αγοράσουν άντρα. Bέβαια, όσους τους βόλευε η πληροφορία αυτή, και βέβαια ήταν άνδρες, πήραν αυτό το απόσπασμα του Ευριπίδη και το υπερτόνισαν, όπως συνέβη και με άλλες συνήθειες οι οποίες ήταν αρνητικές για τη γυναίκα.

* Τον μονόλογον αυτόν της Εκάβης θα αναρτήσω σύντομα μαζί και με πολλούς άλλους στο ιδιαίτερο κεφάλαιο ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ (Τ.Κολώτας)

 
 
Σταχυολογήματα από την εκπομπή του Κωστή Κολώτα "Κουβέντα με ένα φίλο" στον ραδιοφωνικό σταθμό Κανάλι 6 της Λεμεσού. Ενότητα ΓΥΝΑΙΚΑ